SAMUKELWE yimikhandlu yezitshudeni emanyuvesi akuleli isinqumo soMnyango weMfundo ePhakeme sokunyusa isibalo sezifundo okufanele ziphaswe ngabaxhaswe yiNational Students’ Financial Aid Scheme (NSFAS), ukuze baqhubeke nokuthola uxhaso.
UNgqongqoshe woMnyango uDkt Blade Nzimande, umemezele ukuthi izitshudeni zasenyuvesi ezixhaswe yiNSFAS, kumele ziphase u-55% wezifundo ezizenzayo, ukuze ziqhubeke zixhaswe.
Ekhuluma esithangamini sokumemezela ukuvulwa kwamanyuvesi namakolishi amakhono muva nje, uNzimande uthe izinga linyuke lisuka ku-50% waphambilini.
UNzimande uthe leli zinga bazophinde balinyuse ngonyaka ozayo lifinyelele ku-60%.
Uthe lokhu bakwenza ngoba befuna ukuxhasa izitshudeni eziphasayo hhayi ezifeyilayo.
“Angikucacise lokhu, ukuthi izinga esikhuluma ngalo ngelazo zonke izifundo osuke uzenza, hhayi ukuthi izinga lokuphasa isifundo ngasinye ukuze uqhubeke uthole uxhaso kumele kube u-55%, kodwa sithi phasa okungenani u-55% wezifundo zakho ukuze uqhubeke nokuthola uxhaso,” kusho uNzimande.
Lesi sinyathelo samukelwe yinhlangano emele imikhandlu yezitshudeni emanyuvesi, iSouth African Union of Students’(SAUS).
Le nhlangano ithe izimo zokufunda nezinsiza ezifakizwe ziyavuma ukuthi isitshudeni singaphasa u-55% wezifundo esizenzayo, ukuthi siqhubeke nokuthola uxhaso kulo nyaka.
Okhulumela le nhlangano, u-Asive Dlanjwa, uthe bayasamukela isinyathelo somnyango ngoba zikhona, noma zingenele izinsiza ezenza ukuthi isitshudeni siphase.
Uthe abakwazi ukunxenxa umnyango ukuthi unganyusi kakhulu izinga lokuphasa ukuze isitshudeni siqhubeke nokuthola uxhaso.
“Phambilini umnyango wawuphakamise ukuthi kumele ukuze uqhubeke nokuthola uxhaso uphase u-75% wezifundo ozenzayo. Salwa, sagcina sikwazile ukuthi okungenani izinga aliqhubeke lime ku-50%. Uma ubheka u-50% no-55% awumkhulu kangako umehluko,” kusho uDlanjwa.
Unxuse izitshudeni ukuthi zizimisele zifunde, ukuze ziphase ukuze zingaphucwa uxhaso lukahulumeni.
Phambilini kusuke umsindo ngesikhathi umnyango uphakamisa eyokunyusa izinga lokuphasa, ukuze izitshudeni ziqhubeke nokuthola uxhaso. UNzimande ukhumbuze izitshudeni ukuthi ziqhubeke nokuhlangabezana nemigomo yeNSFAS, ukuze ziqhubeke nokuthola uxhaso ngokuthi zitshengise ukuthi zizimisele ngezifundo zazo.