ISAZOQHUBEKA ikhishwe maphakathi noJanuwari ngonyaka ozayo imiphumela ka-matric kuleli, njengoba isiphakamiso sokuthi isheshe idedelwe singase sibhekelwe ngonyaka u-2025.
Lokhu kulandela izikhalo ngokuphuza ukudedelwa kwemiphumela ka-matric, okufaka ingcindezi izikhungo zemfundo ephakeme okumele ziphuze ukwamukela abafundi ngoba zisuke zisalinde imiphumela.
UMnyango weMfundo eyisiSekelo uveze ukuthi uzoxoxa noMnyango weMfundo ePhakeme nokuQeqesha, kanjalo nabesikhwama esixhasa ngemali yokufunda ezikhungweni zemfundo ephakeme, iNational Students’ Financial Aid Scheme (NSFAS), mayelana nalokhu kukhishwa kwemiphumela maphakathi noJanuwari ngonyaka ozayo.
Kulo nyaka sibe sikhulu isikhalo ngokuphuza komnyango ukukhipha imiphumela ka-matric, kwaze kwaphakanyiswa ukuthi isheshe idedelwe njengoba kwakwenzeka phambilini.
Imiphumela yalo nyaka izodedelwa nguNgqongqoshe uNkk Angie Motshekga, ngoJanuwari 18, 2024. Izifundazwe zizoyidedela ngakusasa ngoJanuwari 19, 2024.
U-Dkt Reginah Mhaule, iPhini likaNgqongqoshe weMfundo eyisiSekelo, muva nje utshele ikomiti lomnyango ePhalamende, ukuthi bazoxoxa nomnyango kaDkt Blade Nzimande, kanjalo neNSFAS ngokukhishwa kwemiphumela.
Uthe basuke sebezenzile izinhlelo zonyaka, ngakho abakwazi ukumane bashintshe noma yikanjani izinsuku.
“Sizoqinisa amaxhama okuxhumana ukuze lezi zinhlaka zikwazi ukulula isikhathi sokusiza abasuke bethole imiphumela yabo. Okwamanje asikwazi ukushintsha izinto ngoba izivivinyo zika-matric zihlelelwa kusenesikhathi.”
Uthe abakwazi ukuphasisa abafundi, bese bengafundi ngoba uxhaso bengalutholile ngenxa yokuphuza ukukhishwa kwemiphumela.
UMnuz Mathazima Mweli, uMqondisi jikelele emnyangweni, uthe udaba lokukhishwa kwemiphumela maphakathi nenyanga, sebeluxoxe ngisho nomkhandlu okuhlala kuwo izinhloko zoMnyango wezeMfundo.
Uthe nomkhandlu olawula izingabunjalo lika-matric, Umalusi, udinga isikhathi ukuze uhlele kahle izinto.
“Uma sisondeza isikhathi sokukhipha imiphumela, kusho ukuthi sizobe sifaka ingcindezi kulo mkhandlu ukuthi usheshise izinto. Asifuni ukusheshisa izinto uma kuziwa ku-matric, sifuna ukwenza kahle izinto.”
Uthe nekhalenda lezikole bayashesha ukulenza, bese ligunyazwa, ngakho ngeke kusenzeka kulo nyaka.
“Ikhalenda lalo nyaka selenziwe, lagunyazwa. Sibheke ukuthi lesi siphakamiso sokuthi kusheshe kukhishwe imiphumela sisibhekele ekhalendeni lango-2025, ngoba nekhalenda langonyaka ozayo seligunyaziwe,” kusho uMweli.