Izindaba

Usolwazi uveze okuzoshabalalisa izilimi zabomdabu kuleli

Charles Khuzwayo|Published

UMSAKAZI woKhozi FM, uZeal Dladla, ekakwe wuMuntomuhle Mcambi (ongakwesokunxele) noSolwazi Sihawukele Ngubane

Image: SITHUNYELWE

USIHLALO wenhlangano yababhali, i-Academic and Non-Fiction Authors Association of South Africa (ANFASA), uSolwazi Sihawukele Ngubane, ukhale ngabantu bomdabu abaxhumana ngolimi lwesiNgisi ekubeni zikhona abazincela ebeleni.

Uthe lesi senzo sabo yiso esizoshabalalisa izilimi zendabuko kuleli. UNgubane ubeyisikhulumi esiqavile embuthanweni wababhali bamazwe ngamazwe, Iziko Art International Book Fair Festival eDurban Centrum Park, eThekwini. Uthe ababhali abangatatazeliswa ukuqhamuka ubuchwepheshe be-Artificial Intelligence (AI) ngoba luzofukula bona.

"Kukhona abaze bakhale ngokuthi luzobathathela imisebenzi."

Uthe ababhali ababusebenzise ubuchwepheshe bamanje ukuze imisebenzi yabo ilondolozeke ingunaphakade, ize ificwe yisizukulwane esizayo. Eqhuba, uthe izilimi zabomdabu zikhathula enkulu indima ekufukuleni umnotho wakuleli, yingakho kusemqoka ukuqhakanjiswa kwemibhalo elotshwe ngolimi lwebele ezivakashini zakwamanye amazwe. 

Lo mcimbi uqale ngengxoxo ebinezikhulumi ezintathu okubalwa kuzo, uSiyabonga Ndlozi ongumshicileli obemele Umlazi International Film Festival, Nkk Hlengiwe Ngcongo obemele uMnyango wezeMidlalo, ezobuCiko namaSiko KwaZulu-Natal, nombhali ovela enhlanganweni yabalobi Usiba Writer's Guild, uNkk Busisiwe Maphumulo.

Le nkulumo beyigxile kakhulu ekufundiseni ababhali ukuthi bangayithuthukisa kanjani imibhalo yabo ngokwesimo sezobuchwepheshe besimanje, amasu okuziphilisa ngemisebenzi yabo kanjalo nokushicilelwa kwemisebenzi yabo. 

Ezinye izikhulimi nezihambeli ebezizimazise kuMasipala weTheku, kuMasipala waseMsunduzi nowase-Ingquza Hill, e-Eastern Cape. Nalezi zikhulumi ziwuncome kakhulu lo mcimbi futhi zafisa ukuba usabalalale nakwezinye izifundazwe nezifunda. Umphathi wohlelo bekuwumsakazi woKhozi FM, uZandile "Zeal" Dladla. 

Umsunguli wale ngqungquthela, uMuntomuhle Mcambi, ubonge kakhulu bonke abaphumelelile, wanxusa neminyango kahulumeni ukuthi ifake isandla ngoxhaso ukuze kusizakale intsha edingayo.

Omunye wabathule inkulumo ekhethekile kule ngqungquthela eqale ngoLwesihlanu olwedlule, wuSolwazi Langalibalele Mathenjwa oyisazi samasiko, usomlando nombhali osemkantshabomvu. Imbenge yalo mbuthano isongwa namhlanje lapho kuzobonakala ababhali bamazwe ngamazwe becikoza bededelana phambi kwezithameli, okubalwa kuzo abafundi bezikole ezihlukahlukene.