UMCULI osewine izindondo kulei naphesheya kwezilwandle, uMbuso Khoza, ukhale ngezangoma nabefundisi athe bakhohlisa abantu ngokuthi bazosindiswa ukulashwa noma ukuthandazelwa uma behlaselwe wukhwantalala.
Lo mculi ubekhuluma kwiDepression & Anxiety Dialogue ebisePlayhouse, eThekwini, ngoLwesihlanu.
Uthe baningi abantu abathwasa kungafanele ngenxa yokuthi izangoma ziyehluleka ukuhlukanisa phakathi komuntu othwasayo nohlaselwe wukhwantalala.
“Ukhwantalala luyisifo okunzima ukuthi usiqonde uma sikuhlasele. Abantu benza izinto ezingefani uma lubahlasele bese izangoma zikutshela ukuthi ungenwa yidlozi.
“Emacikweni lwandile ngenxa yezinkinga ezikulo mkhakha. Iningi labaculi liphila impilo engamanga baveze izinto ezinhle ngempilo yabo ezinkundleni zokuxhumana ukugqiba ihlazo labo,” kusho uMbuso.
Uthe naye ubenayo inkinga yokhwantalala oludalwe ukukhula engenabazali nokuthwala kanzima efuna ukufeza iphupho lakhe lokuba ngumculi ovelele.
“Ubaba angimazi. Ngikhuliswe umama kuphela owayeyindodakazi yeNkosi yakwaKhoza. Ngebhadi nomama ushone ngineminyaka engu-12. Ukhwantalala lungiqale ngaleso sikhathi.
“Nasesikoleni ngangingasenzi kahle othisha bakuqaphela lokho ngathola usizo.
"Luphinde lwangihlasela sengikhulile ngesikhathi ngizama ukufeza iphupho lami lokuba wumculi. Ngangizifela ngoVuyo Mokoena ngifisa ukufana naye. Ngaze ngaya eGoli ngenhloso yokuthi ngihlangane naye.”
Uthe nakhona eGoli izinto azihambanga ngendlela njengoba afika khona engenayo ngisho indawo yokulala.
Uveze ukuthi wake walala esitaladini kodwa wagcina ekwazile ukuhlangana noVuyo Mokoena.
Uqhube wathi wakwazi ukucula elekelela uVuyo kodwa waphatheka kabuhlungu esethole ithuba lokuthi ahambe nalo mculi eyocula kungenzeki ngenxa yokuthi wayengenazo izimpahla zokugqoka futhi engagezile ngenxa yokuthi wayehlala emgwaqeni.
Nangesikhathi esevelele emculweni uthe ubunzima buke bamfica wagcina esedayisa uswidi emgwaqeni.
“Okubuhlungu ngaleso sikhathi ukuthi abantu bebengazitsheli ukuthi yimina lo odayisa uswidi emgwaqeni kodwa bezitshela ukuthi ngiyindodana kaMbuso Khoza.
Uthe uma uhlaselwe yilesi sifo kumele ukhulume nabantu ukuze uthole usizo uthole nomeluleki wengqondo.
U-DJ Sox uthe naye usizwe ukuthatha isinqumo sokuthi athole usizo ngesikhathi ecwile ezidakamizweni.
*UMbuso Khoza uzobe enandisa emcimbini we-Africa Month eBat Centre ngoMeyi 17-18 ngo-7 ebusuku eBat Centre eThekwini. Uzobe ephelezelwa yibhendi enamalungu angu-8. Amathikithi abiza uR150.