Izindaba

UMthethwa wayibamba ezinhlakeni zentsha walwela nabasebenzi

Mhlengi Shangase|Published

Nathi Mthethwa

Image: File

OBEYINXUSA laseFrance, uMnuz Nkosinathi Emmanuel Mthethwa (58), uzalelwe elokishini iClermont, wakhulela eKlaarwater, eMariannhill, nakwesaKwaMthethwa, eMpangeni.

Waphothula iziqu ze-Community Development eNyuvesi yaseNatal. Waphinde wathola ezinye zeMining Engineering eNyuvesi yaseGoli. Wenza nezokuXhumana eRhodes University.

Wangena kwezombusazwe esemncane njengoba ayeyingxenye yenhlangano iKlaarwater Youth Organisation ngo-1982, lapho aba ngusihlalo wayo kusuka ngo-1987 kuya ku-1989. Wamela abasebenzi ngaphansi kwenyunyana iFood and Allied Workers Union (Fawu). Waba yilungu le-ANC.

Ngo-1989, waboshwa ngesikhathi kunezibhelu ezweni ngenxa yobandlululo, waqokwa waba ngusihlalo egatsheni iSouthern Natal, yeSouth African Youth Congress. Waqokwa njengosihlalo weSouthern Natal Unemployed Workers' Union, ngalowo nyaka.

Ngemuva kokuvulwa umlomo kwe-ANC ngo-1990, uMthethwa waba ngunobhala wale nhlangano eKlaarwater. Waba nangunobhala weSouthern Natal ye-ANC Youth League kusuka ngo-1990 kuya ku-1992. 

Ngo-1994, waqokelwa ekubeni yilungu lesigungu esiphezulu se-ANC Youth League, kwaze kwaba ngu-2001. Kusuka ngo-2001 kuya ku-2002, wasebenzela ithimba le-ANC eyingxenye yababejutshwe ekomkhulu lale nhlangano eLuthuli House.

Waba yilungu lePhalamende kusuka ngo-2002, waqokelwa ekubeni yilungu lesigungu esiphezulu se-ANC kanjalo nelungu lekomiti elibhekele ukusebenza kwansuku zonke lale nhlangano kusuka ngo-2007, kwaze kwaba u-2022.

Ngo-2008, ube ngusotswebhu we-ANC ePhalamende. Waba ngungqongqoshe wamaPhoyisa kusuka ngo-2008 kuya ku-2014. Ngesikhathi ephethe lo mnyango, kwaba nesibhicongo saseMarikana, lapho amaphoyisa adubula kwafa abavukuzi ababetelekile abangu-34. Kwaphinde kwaba nemvunge ngomuzi kalowo owayengumengameli wezwe, uMnuz Jacob Zuma, oseNkandla.

Ngo-2014, uqokelwe ekubeni ungqongqoshe wezeMidlalo, ubuCiko namaSiko kwaze kwaba ngu-ngu-2019 nguZuma. UMengameli Cyril Ramaphosa wambuyisela kulesi sikhundla ethatha izintambo ngo-2019, ngemuva kokhetho. Ngo-2022, wamyalela ukuthi ahoxise indaba yokwenza ifulegi lakuleli ngemali eyevile ku-R22 million, emuva kwezikhalazo ezazivela ezinhlakeni ezehlukene.

Wamxosha kwiKhabhinethi ngo-2023, kwathi ngemuva kwesonto emxoshile, wasula ekubeni yilungu lePhalamende. Ngesikhathi ephethe lo mnyango, amaciko ayekhala ngokuthi awanakiwe, aze aba nomkhankaso wokuthi akhonjwe indlela.

NgoFebhuwari 2024, uRamaphosa wamjuba eParis, eFrance, njengoba eze waficwa ukufa. UMthethwa ushadelwe nguNksz Philisiwe Buthelezi, ongusomabhizinisi ophinde abe yisikhulu esiphezulu seNational Empowerment Fund. Kuthiwa laba bahlangana engqungqutheleni ye-ANC ngo-2009, kanti bashada ngo-2013.