Izindaba

AbeTheku bavuma induku ngokuhlulwa ezinkantolo ngezikweletu

Nkosikhona Cele|Published

UMNUZ Melusi Mhlongo oyinhloko yezindaba ezithinta umthetho eThekwini kanye noMnuz Musa Mbhele oyimenenja kuMasipala weTheku, ngesikhathi kunesithangami sabezindaba izolo

Image: SITHUNYELWE

UPHUMELE obala wavuma eyoxhaxha lwezikweletu okumele uzikhokhe ngenxa yokwehlulwa ezinkantolo uMasipala weTheku, obhekene ngeziqu zamehlo nezinkampani ezahlukene kubangwa inkokhelo. Izolo, uMasipala weTheku ube nesithangami sabezindaba ngenhloso yokuzocacisa kabanzi ngezingqinamba ozithola ubhekene nazo ngenxa yokwehlulwa ezinkantolo.

Loyo obhekelele ezomthetho kulo masipala, uMnuz Melusi Mhlongo, uhlube udlubu ekhasini echaza kabanzi ngesimo sokugqigqa ezinkantolo komkhandlu, uhubhana nezinkampani ezahlukene.

U-ADVOCATE Siya Xulu ongumnikazi wenkampani iSolBeth Protection ofuna ukukhokhelwa u-R500 million wuMasipala weTheku

Image: SITHUNYELWE

Eqhulwini ukhulume ngodaba olusematheni lokuguqa kukalo masipala wehlulwa eNkantolo yoMthethosisekelo yinkampani iDaily Double. Lo masipala uyalelwe yinkantolo ukuba kumele ukhokhele le nkampani imali elinganiselwa ku-R53 million.

UMhlongo ukuvezile ukuthi baqala ukusebenzisana nale nkampani ngo-2013, ngesikhathi imenenja kamasipala kusanguMnuz Sipho Nzuza. Uthe kwakunesivumelwano esasikhona phakathi kukamasipala nale nkampani.

''Kodwa sigcine sesiphulwa isivumelwano ngenxa yokuthola ukuthi kukhona okuningi abanikazi bale nkampani abangazange bakuhambise kahle,'' usho kanje.

Uveze ukuthi phakathi kokunye abanikazi bale nkampani bahhubuza akabhejane ngenani lezimoto abanazo nokunye okuningi. "Abagcinanga lapho, imali ababeyibiza kuthina beyidlulela kule okumele engabe bayayibiza. Bagcina sebesibuyisela enye." 

Uthe le nkampani yalwa nokunqanyulwa kwenkontileka yayo, isigubhukane udaba yaluyisa enkantolo kanti ngeshwa umkhandlu weTheku uzogoba uphondo.

''Le mali sizoyikhokha, siyitholile nencwadi yabameli babo besiyalela ukuthi kumele siyikhokhe zingakapheli izinsuku ezinhlanu." 

Uveze ukuthi okudale ukuthi bahlulwe enkantolo yingoba kunesikhulu esithile esagxambukela, sagunyaza ukuthi kukhokhelwe le nkampani ekubeni kwakungesiwona umsebenzi waso ukuba senze lokho.

''Angeke ngikwazi ukudalula igama laso okwamanje,'' kusho uMhlongo.

Mayelana nodaba lwenkampani iBless Joe Trading, nakhona umkhandlu ukhale ngaphansi enkantolo. Kuvela ukuthi lo mkhandlu waba nesivumelwano sokuthi le nkampani igcine abantu ababengenayo indawo yokuhlala eTehuis eMlaza. Kuvela ukuthi kwakukade kunesivumelwano sokuthi lokhu kwenzeke izinsuku ezingu-14, usuku lulodwa umasipala kwakumele ukhokhe u-R208 000.

UMhlongo uthe ngeshwa abantu bagcina sebehlala lapha kwaze kwahlangana unyaka. Le nkampani uthi ibe seyiluyisa enkantolo udaba ifuna ukuba ikhokhelwe u-R73 million, kanti izolunqoba udaba eNkantolo eNkulu yaseThekwini.

Uthe kodwa okwamanje zisazohlangana izinhlangothi zombili kuvunyelwane ngokuthi yimalini okungase kuvunyelwane ngayo. Mayelana nodaba lokukweleta inkampani iSolBeth Protection Services imali elinganiselwa ku-R500 million, uMhlongo uthe ekuqaleni umnikazi wenkampani, u-Advocate Siya Xulu, wayebatshele ngo-R40 million, wathi abazi ukuthi igcine seyifinyelela kanjani kule mali eningi kangaka.

UXulu exoxa neSolezwe, uveze ukuthi inkampani yakhe yathola umsebenzi kuMasipala weTheku, yokuqinisekisa ezokuphepha ngesivumelwano semali ethile okwathi uma ingakhokhwa yakhula yaze yafinyelela kule mali.

Lo msebenzi uthi wawuthola ngemuva kokuba kuvele ukuthi kunezikhulu zangaphakathi ezithola izingcingo zokusatshiswa kubantu abangaziwa. Uveze ukuthi inkampani yakhe yanikezwa lo msebenzi ngo-2017, yawenza kodwa kuze kube yimanje, lutho ukukhokhelwa.

Imenenja yomkhandlu, uMnuz Musa Mbhele, ithe ngabe baqamba amanga uma bengathi ukuhlulwa kwabo ezinkantolo akubakhinyabezi. Uthe leyo mali okuzomele ikhokhelwe izinkampani ezithile ibingaphucula abantu bahanjiselwe izidingo.