UNGQONGQOSHE weMfundo ePhakeme nokuQeqesha uDkt Blade Nzimande, okhiphe imigomo okumele ilandelwe yizitshudeni ezithola uxhaso kwiNSFAS ukuze ziqhubeke nokuthola uxhaso Isithombe: Simone Kley
ZIZOJIKA izinto ngokuxhaswa kwezitshudeni yisikhwama iNational Students’ Financial Aid Scheme (NSFAS), njengoba sekuzodingeka ukuthi ziphase ngo-60%, ukuze ziqhubeke nokuxhaswa.
Le migomo igunyazwe nguNgqongqoshe weMfundo ePhakeme nokuQeqesha uDkt Blade Nzimande.
Ngokwale migomo yokuthi izitshudeni zikwazi ukuxhaswa kudingeka ziphase izifundo zazo ngesikalo salesi sikhwama.
UNzimande ugunyaze ukuthi lezo zitshudeni ezifikayo ezikhungweni zemfundo ephakeme kulo nyaka emanyuvesi kanjalo nezikhuza ibuya, kumele ziphase ngo-50% ukuze ziqhubeke nokuxhaswa.
“Kusuka ekupheleni kuka-2024, izitshudeni kumele ziphase ngo-60% ukuze zikwazi ukuthola uxhaso ngonyaka ozayo u-2025. I-NSFAS kumele iyilandele le migomo ingagudluki kuyona.”
Uthe lezo ezifunda emakolishi amakhono amaTVET, ukuze zikwazi ukuthola umfundaze weNSFAS kumele ziphase izifundo ezinhlanu.
Bese kunesikhathi umnyango neNSFAS beyibheka eyokunyusa kwephesenti lokuphasa ukuze isitshudeni siqhubeke nokuthola uxhaso.
Kwenzeka lokhu nje uphiko iSpecial Investigating Unit (SIU) luveze ukuthi selukwazi ukuqoqa cishe u-R700 000 million, ezikhungweni zemfundo ephakeme njengoba luphenya iNSFAS.
Lolu phiko luveze ukuthi lusayine isivumelwano esizobuyisa u-R50 million, kwizitshudeni ezathola uxhaso esikhwameni kungafanele.
“Lolu phiko lutshele ikomiti elibhekele ukusebenza kwezimali ePhalamende, iScopa, kuleli sonto ukuthi lide ibanga eselihanjiwe ukubuyisa imali eyasebenza ngendlela engafanele.
Luveze ukuthi seluhambele izikhungo ezehlukene, okubalwa neNyuvesi yaseMpumalanga, ebuyise u-R33 million kuleli sonto.
Kulo mhlangano kuvele ukuthi zingaphezu kuka-40 000 izitshudeni ezikweleta isikhwama imali engu-R49 million.
Abazali bezitshudeni ezingu-4 000 sebefakwe imibuzo ukuze kubuyiswe le mali.
Inhloko yeSIU u-Adv Andy Mothibi, ithe inhloso yabo wukubuyisa imali eyanikwa izitshudeni okwakungamele ziyithole ngoba abazali bazo behola kakhulu.
UMothibi uthe kabafuni ukubeka amacala izitshudeni kodwa ukubuyisa imali eyasebenza kungafanele.
Lolu phiko luveze ukuthi seluqoqe imali ezikhungweni ezehlukene, okubalwa u-R5 million eWest Coast College, R33 million eNorthlink College, R19 million eWalter Sisulu University, eNkangala Nkangala TVET College — R342. 672.50; University of Johannesburg — R311 million nakwezinye izikhungo.
.
Related Topics: