Izindaba

UMbau uqinisile ngamathwasa angabi yizangoma:ongoti

Nonhlanhla Shangase|Published

UKHANYI Mbau uthi abantu mabayeke izinkomo nezimbuzi, balaphe ukhwantalala

UMANGAZE abaningi kuleli sonto usaziwayo futhi ongumlingisi weThe Wife, uKhanyi Mbau, eluleka abantu abathi bayathwasa banobizo kulezi zinsuku.

Uchaze ukuthwasa kwentsha kulezi zinsuku njengesitayela esidalwa wukuthi abantu bayahluleka wukuhlukanisa phakathi kokuphatheka kabi emoyeni nobizo lokuthwasa.

Ukholwa wukuthi izimpawu eziholela ekutheni abantu baze bayothwasa, zisuke zihambisana nokuthi baphatheke kabi nje, ngenxa yezinkinga ababhekene nazo empilweni.

Lo saziwayo ubhale ezinkundleni zakhe zokuxhumana, ukuthi empeleni abantu badidwa wukhwantalala olubakhungethe kulezi zinsuku, okuwukungabi namali nezinye izinkinga.‘

’Sinesizukulwane esifayo wukhwantalala....yingakho sinenqwaba yezangoma...abantu abathi bayathwasa. Anginihlaseli kodwa ngizama ukuthi nonge imali. Akukho lubizo eninalo. Nina ninexhala nje kwaphela...yekani ukumosha imali nilokhu nithenga izinkomo, izimbuzi nezinkukhu. Nidinga iMagnesium ezonisiza niyeke ukuzizwa ninosizi, nithole nenqwaba ka (vithamini)B12, ukuze ningahlale nikhathele nikwazi nokulala kahle ebusuku,’’ ucashunwe esho kanje uKhanyi.

Kube nenqwaba yongoti abavumelene noKhanyi kulokhu. Bathi vele izimpawu eziningi abantu abaye bazichaze njengobizo lwedlozi, zifana nse nezimpawu umuntu aba nazo uma ehlaselwe wukhwantalala.

Ungoti wezomphefumulo, uDkt Thandeka Ngema, uthi noma engeyena ungoti uma kuyiwa ngakwezedlozi, kodwa angafakaza ukuthi ukuhlale ukhathele, ucikekile, udinwa kalula bese uyalwa, uphuphe kabi nezinto okubalwa kuzo izinyoka ezisabekayo, ukuzamula okungapheli, ngezinye zezimpawu zomuntu ohlaselwe wukhwantalala.

Zona lezi zimpawu ziyaye zichazwe njengenkomba yokuthi umuntu unobizo, kumele ayothwasa.

Uthe ukuba nexhala kuhlobene nokhwantalala ngendlela yokuthi, umuntu onexhala kujwayelekile ukuthi kube wumuntu osuke evele enokhwantalala.

NGOKONGOTI baningi abagcina beyothwasa esikhundleni sokuthi belashwe izinkinga ezidalwa wukungabhalansi kwamahomoni

“Angifuni ukuthi kuthiwe uThandeka uthe abantu abanalezi zimpawu akumele bathwase, kodwa ngiyaye ngithi kungcono ukuzama ukuthola ukwelashwa ngezindlela zonke.”

Uthi uthwasa ngala kodwa ube uluthola nosizo lwasentshonalanga, okuwukwelulekwa ngokomqondo nemishanguzo ehambisana nalezi zimpawu.

Uze wabalula nokuthi kweminye imindeni kungaze kuthiwe kunofuzo lobungoma kanti kunofuzo lokhwantalala.

“Izinkinga ezihambisana nokhwantalala kuyenzeka zithelelane ngokokuzalana....Inkinga-ke wukuthi kungenzeka kube nokudideka noma ukubonwa kwenkinga okungekhona, kuthiwe wukuthwasa ekubeni akukona.”

Uvumelane noKhanyi kwelokukhi ukungabhalansi kwamahomoni emzimbeni womuntu, yikhona okuba yimbangela enkulu yezinkinga ezifuze lezi.

“Noma ngingeke ngithi umuntu udinga iMagnesium kuphela ukubhalansisa amahomoni, kodwa kuyiqiniso nayo iyasiza kodwa ilekelelana nezinye izindlela nemishanguzo eqondene ngqo ne-nokhwantalala.”

Ungoti ekwelapheni ngokwesintu, uDkt Siphamandla Gumede, uthi ngokwakhe ukuthwasa akuvele kuqhibuke nje ngezimpawu ezibalwe ngenhla, kodwa kuhambisana nezibonakaliso eziyaye zikhonjiswe lowo ozothwasa. Uze akhonjiswe nokuthi wubani okumele abe wugobela wakhe.

ONGOTI bathi izimpawu zokuthwasa zithi azifane nezikhungatha abasuke benokhwantalala

“Mina ngigxeka ogobela bakulezi zinsuku. Bayonile le nto. Yibona abenza ukuthi sibe namathwasa angaka agcina eyimiphuphe, engasizi muntu futhi engelaphi muntu.’’

Weluleke abantu okuyaye kuvele iziphrofetho noma imihlahlo yokuthi bathwase, ukuthi bangezwa ngomuntu noma ngesangoma esisodwa, bese bethwasa njalo.

“Kungcono uxilongwe wongoti, noma abelaphi abathathu, kube wukuthi bayavumelana ngokuthi kumele ngempela uthwase.”