Izindaba

Izitshudeni zinuka onogada ngodlame

Sakhiseni Nxumalo|Published

IZITSHUDENI zase-University of KwaZulu-Natal (UKZN) zigxeke izinkampani zonogada kulesi sikhungo ngokuba yisandla sesithathu ekubhebhethekiseni udlame oluhambisana nokushiswa kawamabhilidi kule nyuvesi. Isithombe: Doctor Ngcobo/African News Agency(ANA) IZITSHUDENI zase-University of KwaZulu-Natal (UKZN) zigxeke izinkampani zonogada kulesi sikhungo ngokuba yisandla sesithathu ekubhebhethekiseni udlame oluhambisana nokushiswa kawamabhilidi kule nyuvesi. Isithombe: Doctor Ngcobo/African News Agency(ANA)

IZITSHUDENI zase-University of KwaZulu-Natal (UKZN) zigxeke izinkampani zonogada kulesi sikhungo ngokuba yisandla sesithathu ekubhebhethekiseni udlame oluhambisana nokushiswa kawamabhilidi kule nyuvesi.

Zikusho lokhu emhlanganweni nomphakathi obuseDenis Hurley Centre, eThekwini, ngoLwesibili.

Zinxuse ukuthi kube nophenyo olunzulu ngonogada benkampani iMi7 Security Intelligence mayelana nembangela yemibhikisho enodlame kule nyuvesi.

Ikomiti lomphakathi elinezifundiswa ezifunde kule nyuvesi lithe

lizobhalela ihhovisi likaNdunankulu KwaZulu-Natal nelikaKhomishana wamaPhoyisa KwaZulu-Natal licele kube nophenyo ngokushiswa kwempahla yenyuvesi.

Inyuvesi ibingundabamlonyeni ngenyanga edlule njengoba bekuqhubeka imibhikisho enodlame izitshudeni zifuna kusulwe izikweletu zazo ukuze zikwazi ukubhalisa.

Ikomiti liveze ukuthi izinsolo ezenziwa yizitshudeni ezithi onogada bale nkampani yibona abebeshisa inyuvesi, ziyabakhathaza ngakho kumele kuphenywe.

Okhulumela ikomiti * -Advocate Khaya Thango, uthe ngenxa yalezi zinsolo, kumele kuqale uphenyo ukuze kutholwe izigilamkhuba njengoba kungekhona okokuqala izinsolo ezinjengalezi zenziwa kwazise sezike zaphakanyiswa nasemhlanganweni wokuqala nenyuvesi nezinhlaka ezithintekayo.

“Sidinga ukuthi kube nethimba elizophenya ukuthi kwenzekani? Ngobani abathintekayo bese umbiko wenekelwe umphakathi ukuze kwaziwe,” kusho uThango.

Leli komiti lifuna abacwaningi-mabhuku benyuvesi baphenye izinsolo ezithi kunabanye abasemkhandlwini wenyuvesi abanobudlelwano obuqinile nale nkampani yonogada.

UMbhishobhi uRubin Phillip uthe ngenxa yokuthi kusenezitshudeni ezingakabhalisi ezingu-1 300, banxusa ukuthi uhlelo lokubhalisa luhlehlele ukuphela kwale nyanga kodwa inyuvesi yaveza ukuthi ukubhalisa kuzovalwa ngoMashi 7.

Uthe beyinhlangano yomphakathi isifiso sabo kwakungukubuyisela isimo kwesejwayelekile enyuvesi ukuze kuqhubeke usiko lokufunda nokufundisa ngokuthula.

“Siyalugxeka udlame esikhungweni, labo abozotholwa benecala kumele bathole izijezo ezibafanele,” kusho uPhillip.

USthembiso Thethwayo, oyilungu lenhlangano emele abafundi i-EFF Student Command ophikweni lale nyuvesi iHoward College, uthe bazolweseka uphenyo olungachemile.

“Inyuvesi kumele isebenzise imifanekiso yamakhamera ukwenza uphenyo. Asisho ukuthi izitshudeni azikaze ziwashise amabhililidi kodwa sithi uphenyo kumele luveze iqiniso nenkampani yonogada i-Mi7 kumele iphenywe,” kusho uThethwayo.

Uthe uma kunemibhikisho izinsuku ezintathu, lokhu kusho ukuthi le nkampani iyahlomula. Uthe lokhu kuveza ngokusobala iqhinga labo lokuzama ukuhlala isikhathi eside enyuvesi.

Inyuvesi inqabile ukuphawula ngalezi zinsolo. Imenenja yenkampani yonogada, uMnuz Collins Davids, ithe bayazi ngezinsolo ezibhekiswe enkampanini.

“Lezi zinsolo zihleze zibakhona njalo uma kunemibhikisho yezitshudeni,” kusho uDavids. Unqabile ukuphawula kakhulu ngalezi zinsolo.

Okhulumela ihhovisi likaNdunankulu, uMnuz Lennox Mambaso, uthe sezikhona izinsolo eziningi esezilethwe yisigungu esihola izitshudeni ehhovisini zicela ukuthi kuphenywe.

UNgqongqoshe wezeMfundo ePhakeme, uMnuz Blade Nzimande, ugxeke izenzo zodlame ezikhungweni zemfundo ephakeme, wathi asikho isidingo sokucekela phansi impahla noma ngabe izitshudeni zinezikhalo ezizwakalayo. Uthe bazimisele ukuxazulula izinkinga ezibhekene nezikhungo.