ISITHOMBE esigciniwe: ER24 ISITHOMBE esigciniwe: ER24
Njengophiko olunakekelayo lukahulumeni, iRoad Accident Fund (RAF) inezinhlelo zokuqinisekisa ukuthi indlela okudingidwa ngayo izicelo zesinxephezelo azichemile - noma ngabe zifakwe ngummeli noma zifakwe kwaRAF ngqo - nokuthi bonke abafakizicelo bakwazi ukufinyelela kalula esikhungweni. Nokho, njengesikhungo sibone ukuthi kukhona okungaqondwa ngabasuke behlangabezane nezingozi zomgwaqo. Lokho kubandakanya okungezansi:
Abameli, ngokwemigomo yokusebenza elawula umkhakha wezomthetho, kumele bahlale bewazisa amakhasimende abo ngokwenzekayo ezicelweni zesinxephezelo zawo, nokuthi baphendule izincwadi nezingcingo zamaklayenti.
Ngeshwa, iRAF ayivumelekile ukugxambukela ebudlelwaneni bommeli nekhasimende ngakho ayinakubeluleka abafakizicelo ngezicelo zabo. Nokho, iRAF ikhuthaza abathinteka ezingozini ukuthi kube yibo abazixhumanela neRAF ngqo ukuze zilandeleke izicelo zezinxephezelo zabo, noma ngabe umfakisicelo enommeli noma ezifakele isicelo ngqo eRAF.
Abanxenximakhasimende Kuvamile ukuthi abagileke ezingozini banxenxwe abazenza abasebenzi bakwaRAF. Bagcwalise, bathumele imibhalo yokufaka izicelo zesinxephezelo kulaba banxenximaklayenti. Abafakizicelo bakhuthazwa ukuthi baxhumane neRAF ngqo ukuze bagweme ukugilwa abanxenximaklayenti.
I-RAF isiza ukuhlumelelisa abafakizicelo. Lokhu kwenziwa ngokuthi isikhungo sikhiphele umfakisicelo isitifiketi esiyisibopho sokunakekela, esiyisivumelwano esiphakathi kukamfakisicelo neRAF sokuhlinzeka izidingo zokwelashwa zamanje nezakusasa, umfakisicelo angase abe nazo ngenxa yokulimala engozini yomgwaqo, ngesikhathi ingxenye esele yesicelo sesinxephezelo sisasetshenzwa.
Abafakizicelo bangathumela ama-invoice, kwaRAF emuva kokubonana nodokotela, noma udokotela angaxhumana nebeRAF ukuze imgunyaze ngaphambi kokwelapha umfakisicelo, bese ethumela i-invoice. Umfakisicelo kumele azise udokotela ukuthi unesitifiketi esiyisibopho sokunakekela.
I-RAF ikhokhela okulandelayo kuphela:
Ukuthuthwa kwesidumbu, ukuhlinzeka ngebhokisi lomngcwabo noma uhlaka lokungcwaba, ukulungisa isidumbu, ukugcinwa kwesidumbu, ukuhlelela ukukhishwa kwesitifiketi sokushona, ukungcwatshwa noma ukulothiswa kwesidumbu, ukuqashwa kwempahla yokwehlisela ibhokisi lomngcwabo elibeni nezindleko zasemathuneni.
Lapho umshayeli noma umnikazi wemoto odale ingozi aziwa, isikhathi sokufaka isicelo sesinxephezelo siphela eminyakeni emithathu emuva kosuku okwehle ngalo ingozi ngaphandle kwalapho kufakwe isicelo esihlukile sesinxephezelo esisemthethweni kwaRAF.
Lapho umshayeli noma umnikazi wemoto engaziwa (okubizwa “ngokwenza ingozi ubaleke”), isikhathi sokufaka isicelo sesinxephezelo sizophela eminyakeni emibili kusukela ngosuku okwehle ngalo ingozi yomgwaqo, ngaphandle kwalapho kufakwe isicelo esihlukile esisemthethweni kwaRAF.
Lapho umfakisicelo engumntwana, noma umuntu ogcinwe njengongaphilile ngokomqondo noma umuntu onommeli oqokelwe ukumthathela izinqumo ngoba engenakuma phambi komthetho, futhi umshayeli noma umnikazi wemoto onecala aziwa, isicelo sesinxephezelo esisemthethweni singafakwa eRAF eminyakeni emithathu kusukela ngosuku okunqunywa ngalo ukuthi lo muntu obengenamandla usengazimela ngokomthetho.
Lapho umshayeli noma umnikazi wemoto onecala engaziwa futhi umfakisicelo ebhekene nesithiyo sokuthi akanamandla okuzimela ngokomthetho, kumele kufakwe isicelo sesinxephezelo eRAF ungakapheli unyaka kusuka kunqunywe ukuthi lowo muntu obengenamandla usengazimela.
Ukucazwa kwesinxephezelo
Uma umfakisicelo wemoto ebe sephutheni ngokuphelele kwenzeka ingozi, ngeke aphumelele uma efaka isicelo sesinxephezelo kwiRAF. Uma kunenye imoto kuleyo ngozi, umshayeli angakwazi ukufakaza ukuthi omunye umshayeli ube nephutha eliholele engozini.
Uma umshayeli naye ebe nephutha ekudalekeni kwengozi, isicelo sesinxephezelo sakhe singase sincishiswe. Lokhu kuncishiswa kususelwa ephesentini lokuba nephutha abe nalo ngokubambisana nomunye umshayeli othintekayo engozini.
UNtsoaki Kunene, oyiRegional General Manager yeRAF KwaZulu-Natal.
* UNtsoaki Kunene, uyiRegional General Manager yeRAF KwaZulu-Natal