Izindaba

Kuhlehle umngcwabo 'ozenza ikhansela' edayisa umgodi ongekho

Zimbili Vilakazi|Published

KWENZEKE okungajwayelekile eMatshotshombeni KwaMakhutha, eningizimu yeTheku kuhlehla umngcwabo usuphakathi ngoMgqibelo, umndeni uthola ukuthi awunawo umgodi wokungcwaba umufi.

Image: Independent Newspapers

KWENZEKE okungajwayelekile eMatshotshombeni KwaMakhutha, eningizimu yeTheku kuhlehla umngcwabo usuphakathi ngoMgqibelo, umndeni uthola ukuthi awunawo umgodi wokungcwaba umufi.

Lokhu kulandela ukuba abamakhaza, benqatshelwe abaqapha amathuna ase-Adams ukuthi bangene ukuzokwenza amalungiselelo okungcwaba, bafake amadlelo netende ebelizohlala umndeni.

Kuthiwa umngcwabo ubungokaMnuz John Bruce Sithole (58), obeyinhloko yekhaya, okuvela ukuthi ushone ngokugula ngoLwesibili olwedlule. 

Ngokusho kwesihlobo uNksz Khuthala Magugu, umsusi waso sonke lesi sidididi esenzekile, owesilisa ohamba ezibiza ngekhansela lase-Adams, uMnuz Mazi Manqele.

“Ukhokhelwe uR2 500 womgodi ngoLwesine, wasinika isiliphu, esiwubufakazi bokuthi umgodi siwukhokhele,” kusho uNksz Magugu.

Uthe baqhubeke namalungiselelo bekhululekile, bazi ukuthi konke kuhamba kahle.

“Isidumbu sisilande emakhazeni ngoLwesihlanu, kwenziwa inkonzo yomlindelo. Kuthe ngoMgqibelo ekuseni, kwangena inkonzo yokumphelezela. Ibisaqhubeka ngesikhathi sifonelwa abasemakhazeni abese beye emathuneni beyolungiselela ukuthi sithi sifika nesidumbu konke kube sekumi ngomumo,” kulandisa uNksz Magugu.

Uthe abamakhaza babatshele ukuthi onogada bayabanqabela ukuthi bangene ngaphakathi emathuneni, bathi kugcwele, akusangcwatshwa. 

“Sinikele khona, safike satshelwa okufanayo nathi ukuthi amathuna kudala kwamiwa ukungcwaba kuwona ngoba agcwele,” usho kanje.

Uthe kuthe uma bemfonela abamkhokhele imali yomgodi, bembuza ngalokhu, bemyalela nokuthi akabuyise imali, wababuza ukuthi bathi akayithathephi.

Utshele Isolezwe ukuthi imali ugcine eyibuyisa izolo. 

Uthe okudale ukuthi kuhlehle umngcwabo wukuthi ubungasatholakali omunye umgodi kwamanye amathuna masinyane.

“Kuthe uma sibuza kwawaseFolweni, satshelwa ukuthi umgodi ubiza uR4 500, ebesingenawo masinyane njengoba konke besikwenza ngokupatanisa, engekho osebenzayo ekhaya,” usho kanje.

Uthe igcine ihlangana ebusuku imali, njengoba begcine beqhubeka izolo nomngcwabo.

Udalule ukuthi lokhu kubamoshile, kwaphinde kwabafaka kwezinye izindleko ebebengazihlelele, njengoba begcine sebekhokha uR2 000 ngaphezulu kwabamakhaza ukuze babuyisele isidumbu emuva, baphinde babuye izolo ukuzolekelela ngamalungiselelo nokunye.

“Nokudla ebesikupheke ngoMgqibelo, kugcine kudliwa emva kwenkonzo yomngcwabo ephethe ngokuphelela emoyeni. Njengoba singcwaba okwangempela namuhla (esho izolo), akukho okunye ukudla esizobuye sikupheke,” kusho uNksz Magugu. 

Uthe baphatheke kabi ngokwenziwe owesilisa njengoba bengabantu abantulayo. Uphinde wazwakalisa ukuhlukumezeka umndeni obhekane nakho, nokungahlonishwa kwesidumbu sehla senyuka, kuhlehla umngcwabo.

Isolezwe lizamile ukuthinta umsolwa enombolweni eliyinikwe yisihlobo, kodwa kwatholakala ukuthi ucingo luvaliwe.

Isolezwe lithole ukuthi kule ndawo likhona ikhansela elinesibongo esifanayo nesikamsolwa futhi bahlobene. 

Umthombo oyisihlobo sekhansela uthe: “Kuhlale kuba nezikhalo, lisolwa ngokuthi liqole abantu imali yemigodi. Kokunye lize lifonelwe ngisho nangamaphoyisa, libuzwa ngalokhu. Empeleni umuntu owenza lo mkhuba umalume wekhansela, osebenzisa igama lobukhansela uma eqola abantu ekubeni engakaze abe yilo.”

Uqhube wathi indaba yakhe igcine isingenelelwa nayizinduna zendawo, isonto elakhelene namathuna kanjalo nobukhosi bakwaMakhanya, wakhuzwa.

Ikhansela lakwenye ingxenye ye-Adams, uMnuz Siphephelo Mnyandu lithe nalo sekukaningi lithola imibiko ngezakhamuzi ziwela kulo mgoga kamsolwa.

“Asimazi ukuthi ukwenzelani ngempela lokhu,” kusho uMnyandu.